بازاندیشی در ابعاد و گستره مفهوم سنّت

مقاله حاضر حاصل پژوهشی اندیشه شناختی است. کاوش مفهومی «سنّت»، بازاندیشی در آن و ابعاد و گستره آن را به صورت هدف اصلی در کانون توجّه قرار داده است. برای این منظور تعابیر متعدّد درباره سنّت مورد بررسی قرار گرفته است. آن گاه به بررسی مفهوم شناختی آن در قالب نسبت این مفهوم با مفاهیم نزدیک و برابرداشت آن با مفهوم مقابل آن در ذیل نظریات غربی پرداخته شده است. هم چنین، علاوه بر چند پرسش مفهوم شناسانه، از توانمندی این مفهوم برای تبیین دستگاه نظری و نظام فکری نظریه پردازان سؤال شده است.در پایان با برقراری گونه خاص از پیوند میان بایستگی سنّت و نیز مقدماتی که در مفهوم شناسی ارائه شده است و توجّه به نظریات متعدّدی (مدرنیسم، پست مدرنیسم، جماعت گرایی) که سنّت در ذیل آن ها به بحث گذاشته شد و با روش استدلال استنتاجی تأکید شده است که «سنّت» به عنوان یک مفهوم غیرقابل گذر دارای چهار عنصر است: اولاً «آن مفروضاتی را تولید و تحکیم می کند که افراد بدون پرسش در هدایت زندگی روزمره به کار می گیرند»؛ ثانیاً «فهم و تفسیری از جهان ارائه می کند»؛ ثالثاً «در معنای وبری خود منبعی برای مشروعیّت بخشیدن به قدرتی که اعمال می شود بوده و موجّد اقتدار سنّتی است» و بالاخره این که «از طریق انتقال ارزش ها، اعتقادات و رفتار از گذشته به حال، منبعی برای هویّت بخشی محسوب می شود».